Wet DBA in aanloop naar 2026

De Wet DBA in 2025: waarom stilzitten geen optie meer is

Stel je voor: je werkt al jaren met een aantal fijne zzp’ers. Ze kennen je bedrijf, leveren goed werk, en je hoeft je geen zorgen te maken over contracten, vakantiedagen of loondoorbetaling bij ziekte. Tot je ineens hoort dat de Belastingdienst dit jaar weer écht gaat handhaven op schijnzelfstandigheid. Je leest iets over de “Wet DBA”, een term die je vaag herinnert van jaren geleden. En dan komt de vraag: loop ik nu risico als ik met zelfstandigen werk?

Die vraag is relevanter dan ooit.

Even terug naar het begin: wat was ook alweer de bedoeling van de Wet DBA?

De DBA wet (voluit: Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) werd in 2016 ingevoerd als opvolger van de VAR-verklaring. Het idee was simpel: heldere afspraken tussen opdrachtgever en zzp’er, zodat duidelijk is dat er geen sprake is van een verkapt dienstverband. In theorie zou dat schijnzelfstandigheid tegengaan.

In de praktijk bleek het lastig. Er ontstond veel onduidelijkheid: wanneer is er sprake van een gezagsverhouding? Hoe ‘zelfstandig’ moet een zelfstandige zijn? Veel bedrijven werden onzeker, schrapten hun samenwerkingen met zzp’ers, of gingen door zonder echt iets te veranderen. Handhaving werd opgeschort, modelcontracten verdwenen naar de achtergrond, en zo kabbelde het jaren voort.

Tot nu.

Wat veranderde er in 2025?

De overheid heeft aangekondigd dat ze in 2025 serieuzer gaat handhaven op de Wet DBA. De vrijblijvendheid is eraf. De Belastingdienst richt zich vooral op sectoren waar veel schijnzelfstandigheid voorkomt: de zorg, bouw, schoonmaak en platformsectoren zoals bezorgdiensten. Maar ook andere branches moeten alert zijn.

Het grootste risico zit hem in de gezagsverhouding. Als een zzp’er werkt als een gewone werknemer – met vaste werktijden, instructies, beperkte vrijheid – dan kan de Belastingdienst concluderen dat er sprake is van loondienst. En dan volgt er mogelijk een naheffing van loonbelasting en sociale premies. En dat is niet mals.

De risico’s op een rij

De zoekterm ‘risico wet DBA’ zegt het al: er zit spanning op deze wet. Voor zzp’ers dreigt het verlies van hun zelfstandige status. Voor opdrachtgevers dreigt een financiële strop, of het gedwongen beëindigen van langdurige samenwerkingen. Daarbij komt: onzekerheid. Want wat vandaag door de vingers wordt gezien, kan morgen ineens aanleiding zijn voor een boete of correctie.

En dat terwijl veel bedrijven juist nu behoefte hebben aan flexibiliteit.

Wat kun je doen als opdrachtgever?

De grootste fout die je kunt maken, is afwachten. Want wie in 2025 nog op de oude voet doorgaat, neemt een reëel risico. Gelukkig zijn er ook oplossingen die je wél ruimte geven.

1. Herbekijk je samenwerkingen. Hoe vrij is de zelfstandige echt? Is er ruimte om opdrachten te weigeren? Is er een einddatum?
2. Gebruik erkende modelovereenkomsten. Die geven houvast, al is de uitvoering in de praktijk nóg belangrijker.
3. Werk via een bemiddelings- of payrollpartij. Daarmee neem je risico’s over of geef je zelfstandigen een arbeidsovereenkomst, zonder je flexibiliteit kwijt te raken.
4. Documenteer alles. Zorg dat je kunt onderbouwen waarom iemand géén werknemer is.

Tot slot

De Wet DBA is geen nieuwe wet, maar in 2025 krijgt hij wél nieuw gewicht. En dus is het belangrijk om te weten waar je staat. Want als het fout gaat, ben jij als opdrachtgever verantwoordelijk. Tegelijkertijd hoeft dat geen reden te zijn om afscheid te nemen van al je zelfstandige krachten.

Met de juiste aanpak kun je flexibel blijven én compliant zijn. Maar dan moet je wel nú in actie komen.

Hulp nodig?

Wij helpen bedrijven die werken met zzp’ers bij het vinden van een veilige, praktische oplossing. Geen standaardcontract, maar echt meedenken. Zodat jij de juiste mensen kunt blijven inzetten, zonder gedoe met de Belastingdienst.

Neem contact op voor een gratis risicoscan of adviesgesprek.